Reparatie-reflex

1 oktober 2021

Ken je dat: dat je met een (werk)probleem naar een collega of vriend stapt om daarover te sparren en dat je dan gelijk dè oplossing voorgeschoteld krijgt? En vind jij dat (ook) irritant?
Oordeel dan allereerst niet te hard over die collega of vriend. Die schiet namelijk in een reparatie-reflex** en doet dat in de meeste gevallen absoluut niet expres. Waarschijnlijk reageer jij precies zo. Het komt omdat we het verhaal van de ander horen en direct een link leggen met ons eigen leven. En vervolgens gaan zeggen hoe jij zelf het probleem van de ander zou oplossen.

Het woord reflex (= onwillekeurige reactie van de spieren op een prikkel) suggereert dat aan die reparatie-reflex niets te doen valt, maar dat is niet het geval. Om de reparatie-reflex te vermijden is het wel zaak dat jij en je gesprekspartner zich er bewust van zijn dat een dergelijke reflex kan optreden.
Als probleeminbrenger kun je de reflex wellicht al voorkómen door er bij het stellen van je vraag al aandacht aan te besteden. Zo van: “Joh, heb je eventjes tijd om een probleempje te bespreken? En wil je dan a.j.b. proberen om niet gelijk in oplossingen te denken maar me eerst helpen om het probleem van alle kanten te bekijken?” Je gesprekspartner blijft dan waarschijnlijk wat gemakkelijker bij jouw verhaal en zal minder snel boos worden als jij hem/haar erop wijst als toch die reparatie-reflex optreedt.
Voor de gesprekspartner in dit voorbeeld helpt het om uit de reflex te blijven door eerst vragen te stellen over het probleem van de ander en het eigen standpunt te parkeren. Vaak vloeien de mogelijke oplossingen voor het probleem dan al als vanzelf uit het brein van de probleeminbrenger.

Klein addertje onder het gras is dat vragen stellen eenvoudiger lijkt dan het is. Maar al te vaak verpakken we een advies als vraag (suggestieve vraag: “Is het niet zo dat …”) of beperken we ons tot vragen die alleen maar met ja of nee beantwoord kunnen worden.

• Heb jij een bepaald probleem en wil je eens ervaren hoe het is om professioneel bevraagd (niet ondervraagd :-)) te worden waarna de antwoorden uit jezelf als vanzelf opwellen? Boek dan een Goed Gesprek op mijn website (zie hierna bij ** voor een tijdelijke aanbieding).
• Wil je je de kunst van het vragen stellen eigen maken bijvoorbeeld om je collega’s op een coachende manier leiding te geven? Bel me dan voor een oriënterend gesprek over een mogelijke ondersteuning van mijn kant.

** het woord reparatie-reflex pikte ik op uit het boek ‘Socrates op sneakers’ van Elke Wiss, dat trouwens een aanrader is om te lezen als je je wilt trainen in de kunst van het stellen van goede vragen en het voeren van een filosofisch gesprek. Een kunst die ik als coach uiteraard altijd aan het fijnslijpen ben.
Als je voor 31 december 2021 een Goed Gesprek bij me boekt, krijg je na afloop van het gesprek een exemplaar van dit boek mee.